„Kierownicy” polskiego rynku mają co robić. Bardziłowski, Domański, Jaworowski – lista zadań na 2025 r.

Wraz z końcem 2024 r. skończył się czas planów, koncepcji i strategii. W 2025 r. polski rynek kapitałowy oczekuje konkretnych działań, za które odpowiedzialne są konkretne osoby. Oto lista zadań, przed którymi stoją Tomasz Bardziłowski, Andrzej Domański i Jakub Jaworowski. Do zrobienia jest znacznie więcej niż zmiana podatku Belki, odpolitycznienie spółek z udziałem Skarbu Państwa czy większa dywidenda z GPW.

Na początku września opublikowaliśmy artykuł Domański, Jaworowski, Bardziłowski – obiecali i oby zrealizowali. Jak nie teraz, to kiedy? Cztery miesiące to dobry czas na to, aby zrobić aktualizację stanu gry, zwłaszcza, że przed nami otwiera się perspektywa na cały długi rok 2025 r.

Postawione w ubiegłorocznym tekście pytanie „jak nie teraz to kiedy?” brzmi dziś jeszcze mocniej. Wówczas przemawiało za nim przede wszystkim to, że być może po raz pierwszy w najnowszej historii Polski minister finansów, minister skarbu oraz prezes giełdy są osobami, które doskonale wiedzą czym jest rynek kapitałowy (choćby ze względu na zawodowe doświadczenie czy wykształcenie, w tym tytuł CFA w kieszeni) oraz przynajmniej na poziomie ogólnym z marszu potrafiliby wymienić jego bolączki. Ich lista, która co roku wyłania się m.in. z Ogólnopolskiego Badania Inwestorów, jest przecież dość stała.

Obecnie dodatkowym czynnikiem jest to, że czas nieubłaganie ucieka, a na wprowadzenie potrzebnych rynkowi zmian jest go coraz mniej. Kolejne wybory parlamentarne odbędą się najpóźniej w 2027 r., co sprawia, że zapewne już pod koniec 2026 r. politycy przejdą w tryb kampanii wyborczej, w czasie którego o przeprowadzanie ważnych reform jest często jeszcze trudniej.

Jakub Jaworowski, minister aktywów państwowych: Kodeksem w nieład korporacyjny

Zacznijmy optymistycznie. Od publikacji naszego poprzedniego artykułu stało się coś więcej niż upływ ponad 100 dni. Przede wszystkim światło dzienne ujrzały plany niektórych istotnych zmian na polskim rynku kapitałowym. Najgorętszym okresem ich publikacji okazał się koniec listopada.

27 listopada Minister Aktywów Państwowych Jakub Jaworowski przedstawił projekt Kodeksu Dobrych Praktyk Nadzoru Właścicielskiego (KDPNW, nie mylić z KDPW). Dokument był efektem prac specjalnego zespołu, który w resorcie pracował od kilku miesięcy. Zapowiedź przedstawienia takiego kodeksu padła w liście do uczestników majowej konferencji WallStreet 28.

Projekt Kodeksu Dobrych Praktyk Nadzoru Właścicielskiego obejmuje kwestie takie jak:

• zasady współpracy rad nadzorczych i zarządów
• zasady postępowań kwalifikacyjnych do władz spółek
• zasady sprawowania przez rady nadzorcze nadzoru w trybie ciągłym
• zasady formułowania i rozliczania celów (zespołowych i indywidualnych) dla członków zarządów i rad nadzorczych
• zasady korzystania z usług niezależnych doradców personalnych lub komitetów nominacyjnych
• zasady powoływania osób do władz spółek z uwzględnieniem stopnia reprezentowania płci
• zasady powoływania komitetów w ramach rad nadzorczych

Przedstawienie KDPNW było równoznaczne z rozpoczęciem konsultacji publicznych, które zakończyły się 18 grudnia. Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych przesłało swoje uwagi do projektu. Obecnie piłka jest po stronie MAP, czekamy na kolejny komunikat w sprawie Kodeksu.

– W konsultacjach wzięło udział wiele podmiotów, dlatego trudno wskazać termin zakończenia prac nad uwagami. Naszym celem jest, aby jak najszybciej wypracować ostateczną wersję Kodeksu – poinformował nas Departament Komunikacji MAP.

Na tym nie koniec priorytetów Jakuba Jaworowskiego na 2025 r. Ich określenie jest o tyle łatwe, że w felietonie dla Business Insidera jasno opisał je sam zainteresowany. „W 2025 r. moim priorytetem będzie kontynuowanie naprawy ładu korporacyjnego, wspierania transformacji spółek w kryzysie oraz zadbanie o wsparcie dla budowy bezpieczeństwa energetycznego” – napisał minister. Na liście priorytetów znalazło się także uruchomienie produkcji pocisków wielkokalibrowych (za środki z Funduszu Inwestycji Kapitałowych podlegającego MAP) oraz zwiększenie efektywności nadzoru nad kluczowymi spółkami, których w „portfelu” MAP jest 127.

W kontekście regulacji dotyczących nadzoru nad spółkami z udziałem Skarbu Państwa należy wspomnieć także o projekcie ustawy autorstwa posłów Polski 2050 (wnioskodawcą był Michał Kobosko, obecnie europoseł), nad którym trwają prace w sejmowej Komisji Gospodarki i Rozwoju, której przewodzi Ryszard Petru. Na ostatnim posiedzeniu tej komisji (17.12) trwały słowne przepychanki między posłami koalicji i opozycji, nie było natomiast przedstawiciela rządu, którym powinien być reprezentant Ministerstwa Aktywów Państwowych. Kolejne posiedzenie pierwotnie zaplanowano na 8 stycznia, jednak zostało odwołane.

Tomasz Bardziłowski, prezes GPW: Dwutorowa strategia GPW pełna zapowiedzi

28 listopada Giełda Papierów Wartościowych przedstawiła wyczekiwaną strategię na lata 2025-2027, której opracowanie było pierwszą istotną zapowiedzią prezesa Tomasza Bardziłowskiego, kierującego giełdą od 27 marca (wybór nastąpił 5 lutego, ale potrzebna była jeszcze zgoda KNF). Była to daleko idąca aktualizacja strategii przyjętej w maju 2023 r. przez poprzedni zarząd GPW, pod kierownictwem prezesa Marka Dietla, który w lipcu 2024 r. nie otrzymał absolutorium od rady nadzorczej giełdy.

Szczegóły nowej strategii opublikowaliśmy w artykule: Strategia GPW 2025-2027. Dwutorowy plan giełdy: rozwój rynku kapitałowego i dochodowy biznes. Oto wybrane zapowiedzi władz GPW, rzecz jasna nie wszystkie do realizacji w 2025 r., jednak działania w niektórych obszarach powinniśmy już zobaczyć.

• Inicjatywy mające na celu zwiększenie długoterminowych inwestycji gospodarstw domowych na rynku kapitałowym
• Aktywna współpraca na linii potencjalny emitent – firma inwestycyjna – inwestor: promocja oraz wsparcie finansowania poprzez rynek kapitałowy
• Łączenie potencjalnych emitentów, z domami maklerskimi i potencjalnymi inwestorami: GPW IPO Bridge
• Rozszerzenie oferty edukacyjnej dla spółek rozważających debiut na GPW: powołanie GPW IPO Academy
• Ułatwienia dla MŚP w pozyskiwaniu kapitału poprzez rewitalizację rynku NewConnect
• Intensyfikacja działań na rzecz promocji emisji obligacji na rynku Catalyst: GPW Catalyst Forum
• Zwiększenie dostępności analiz i informacji o spółkach notowanych: rozszerzenie Programu Wsparcia Pokrycia Analitycznego (w tym z rynku NewConnect)
• Ułatwienia i wsparcie w zakresie realizacji wymogów regulacyjnych, w tym stworzenie centrum kompetencyjnego ESG
• Wsparcie emitentów w komunikacji z inwestorami: organizacja konferencji i spotkań inwestorskich w nowoczesnych formatach
• Inicjatywy promujące długoterminowe zaangażowanie inwestorów indywidualnych: wsparcie w budowie programów lojalnościowych
• Promocje cennikowe obejmujące wybrane produkty dla inwestorów indywidualnych
• Dostosowanie do potrzeb młodych inwestorów poprzez nowoczesną ofertę produktową, w tym aktywów cyfrowych
• Wprowadzenie narzędzi, które ułatwią dostęp do informacji rynkowych - rozwój aplikacji GPW App
• Rozwój nowoczesnych kanałów komunikacji z inwestorami oraz zwiększenie obecności tematyki giełdowej w przestrzeni informacyjnej i edukacyjnej
• Aktywna rola GPW w Krajowej Strategii Edukacji Finansowej
• Poszerzenie oferty edukacyjnej Fundacji GPW, ze zwiększonym naciskiem na korzyści z długoterminowego inwestowania oraz finansowania na rynku kapitałowym
• Promocja najlepszych praktyk ładu korporacyjnego wśród spółek notowanych
• Współpraca z instytucjami rynku finansowego w celu zwiększenia poziomu ochrony inwestora
• Zwiększenie współpracy między podmiotami infrastruktury giełdowej w regionie, obejmującej wymianę wiedzy, promocję rynków oraz harmonizację usług
• Podejmowanie działań na rzecz multi-listingu emitentów na giełdach w regionie
• Zwiększenie dostępności produktów długoterminowego inwestowania dla klientów detalicznych: ETF, REIT, instrumenty dłużne (obligacje i listy zastawne)
• GlobalConnect: dostęp do globalnych inwestycji (zagraniczne ETF-y)
• Aktywa cyfrowe: w tym rozwój tokenizacji aktywów niefinansowych
• Zwiększenie płynności w segmencie małych i średnich spółek: pozyskiwanie nowych animatorów oraz wprowadzenie instrumentów pochodnych, takich jak mini kontrakty terminowe
• Rozwój produktów i usług dla emitentów w obszarze ESG
• Rozszerzenie oferty danych przetworzonych
• Rozwój indeksów GPW Benchmark
• Rozwój Rynku Treasury BondSpot Poland jako hurtowego rynku pierwszego wyboru dla obligacji skarbowych
• Rozwój instrumentów pochodnych na dłużne papiery wartościowe
• Kontrakty futures na energię elektryczną i gaz
• Nowe nośniki energii odnawialnej: ciepło, chłód, biogaz, biometan, zielony wodór oraz rozwój mechanizmów transakcyjnych ułatwiających kojarzenie popytu i podaży
• Wzmacnianie działań w ramach zrównoważonego rozwoju GPW
• Uruchomienie programu GPW FutureBridge – programu rozwoju przywództwa łączący kobiety liderki ze spółkami notowanymi na GPW poszukującymi talentów na stanowiska zarządcze i menedżerskie
• Kontrola kosztów i poprawa efektywności organizacyjnej przy wsparciu innowacyjnych technologii
• Wdrożenie i rozwój platformy WATS
• Cyfryzacja i robotyzacja procesów wewnętrznych i sprzedażowych z wykorzystaniem narzędzi sztucznej inteligencji (AI)

W skrócie należy stwierdzić, że prezes Tomasz Bardziłowski jasno zadeklarował, że pod jego rządami GPW ma zamiar równolegle rozwijać polski rynek kapitałowy oraz poprawiać własne wyniki, jako dywidendowa spółka notowana na własnym parkiecie. Szczególne miejsce w strategii Giełdy zajmują inwestorzy indywidualni, czego potwierdzeniem miała być m.in. obecność prezesa GPW na ForFin 2024, wydarzeniu zorganizowanym przez Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych na PGE Narodowym w Warszawie (kolejna edycja już w listopadzie 2025).

– To jak przyciągnąć inwestorów indywidualnych jest kluczowym elementem naszej nowej strategii. Będziemy to powtarzać, zwłaszcza na wydarzeniach takich jak ForFin. Będziemy mówić o naszych pomysłach, ale chcemy również usłyszeć od inwestorów, co jeszcze możemy zrobić. (…) Giełda jest sercem rynku kapitałowego i chcemy, aby lepiej funkcjonował i lepiej finansował gospodarkę oraz abyśmy przyciągali nowych emitentów i nowych inwestorów – mówił Bardziłowski.

W ramach przyciągania inwestorów GPW postanowiła zwolnić biura maklerskie z opłat za handel ETF-ami, co znalazło przełożenie na cenniki w niektórych instytucjach. Inwestorzy indywidualni czekają też na zapowiedzianą przez zarząd na konferencji WallStreet 28 „rewitalizację rynku NewConnect” oraz realizację wielu innych zapowiedzi zawartych w strategii.

Okazją do rozliczania zarządu GPW z postępów będą konferencje wynikowe, których harmonogram na bieżący rok powinniśmy poznać na dniach. W 2024 r. pierwsza konferencja odbyła się 11 kwietnia, choć pierwotnie termin wyznaczono na 21 marca. Zmiana ta miała najprawdopodobniej związek z roszadami personalnymi we władzach GPW – na kwietniowej konferencji pojawił się już nowy prezes Tomasz Bardziłowski.

W najbliższych miesiącach wielkim wyzwaniem stojącym przed kierownictwem GPW jest także przesiadka na nowy system transakcyjny WATS, nad którym prace rozpoczął jeszcze poprzedni zarząd. Oficjalną datą wdrożenia systemu jest 10 listopada 2025 r., choć należy pamiętać, że termin ten był już przekładany – pierwotnie miał ruszyć do końca I kwartału 2024 r., a potem w listopadzie tego samego roku.

Na koniec warto przypomnieć o jeszcze jednej, nieco luźniejszej zapowiedzi szefa GPW. W czasie spotkania z inwestorami indywidualnymi na WallStreet 28 Tomasz Bardziłowski rzucił pomysł, aby przy okazji WallStreet 29 (znamy już termin i miejsce: 23-25 maja 2025 r. w Karpaczu) wspólnie wejść na szczyt Śnieżki. Raczej wątpliwe, aby do drugiej połowy maja indeksy GPW zameldowały się na historycznych szczytach, ale inwestorzy i kierownictwo giełdy z pewnością mogą to zrobić. Tak wysoko spotkania zarządu giełdy z inwestorami z pewnością jeszcze nie było.

Kończąc swój udział* w #WallStreet28 prezes GPW @tbardzilowski zapowiedział, że za rok przyjedzie na znacznie dłużej.

Wspominał też o wspólnym wejściu na Śnieżkę pod haslem "GPW na szczytach" ;)

Trzymamy za słowo ⛰️👍

*Na miejscu zostaje silna reprezentacja @GPW_WSExchange pic.twitter.com/tEVhCTPQ4W

— Michał Żuławiński (@M_Zulawinski) June 7, 2024

Andrzej Domański, minister finansów: Nie tylko podatek Belki

Jak udowodniłem wyżej, w 2025 r. będzie z czego rozliczać prezesa GPW oraz ministra aktywów państwowych. Mimo to, w nowym roku inwestorzy największe oczekiwania mają wobec ministra finansów Andrzeja Domańskiego.

Powód jest prosty – szef resortu finansów, który już w trakcie kampanii wyborczej mrugał okiem do inwestorów (np. publicznie wsparł działania SII ws. delistingu Kernel Holding, o czym nie zapominamy), obiecał rynkowi sporo, zaś konkretów przedstawił dość mało, nie mówiąc o ich realizacji. Sztandarowa obietnica w postaci obniżenia w podatku Belki przerodziła się w wielomiesięczny serial, którego oś fabularną tworzyło kolejne odsuwanie w czasie choćby przedstawienia projektu ustawy.

1. Podatek Belki wreszcie zostanie zmieniony. Projekt ustawy już w lutym
2. Podatek Belki, nowe konkrety: do 100 000 zł oszczędności, MF nie chce komplikacji
3. Zmiany w podatku Belki – znamy konkrety. Kwota wolna dla lokat i dla inwestycji
4. Podatek Belki po nowemu nie wygląda na przełom. Potrzebne są większe zmiany [Opinia SII]
5. Zmiany w podatku Belki możliwe od 2025 r. „Chcemy, aby to było bardzo proste”
6. Podatek Belki utknął w ministerstwie.
7. Domański: konkrety ws. podatku Belki po wakacjach.
8. Budżet na 2025 r. bez zmian w podatku Belki. Obietnica czeka na realizację
9. Domański: Podatek Belki będzie ograniczony. „Do końca roku kierunki zmian na rynku kapitałowym”
10. Podatek Belki bez zmian w 2025 r. Wcześniej „szeroka koncepcja zmian na rynku”
11. Podatek Belki po nowemu możliwy od 2026 r. Konkrety w ciągu kilku miesięcy

Niewykluczone, że minister finansów żałuje odważnych zapowiedzi z początku ubiegłego roku, kiedy zapowiadał, że projekt ustawy ws. zmiany podatku Belki przedstawi jeszcze zimą 2024 r. Tak się nie stało, a największą porcję konkretów otrzymaliśmy w wywiadzie Andrzeja Domańskiego dla „Pulsu Biznesu”. Zaprezentowana idea nie spotkała się z entuzjazmem wśród inwestorów. Opinię SII zamieściliśmy w artykule: Podatek Belki po nowemu nie wygląda na przełom. Potrzebne są większe zmiany.

Obecnie nadal czekamy na efekty wewnętrznych prac w ministerstwie, zaś – zapewne nauczony ubiegłorocznym doświadczeniem – minister Domański wyznacza horyzont przedstawienia propozycji zmian w podatku Belki na pierwszą połowę 2025 r. oraz wpisuje ją w szerszy wachlarz propozycji dla rynku kapitałowego. Część tych planów została już zasygnalizowana. Są to m.in. nowe regulacje dla ETF-ów, wprowadzenie do Polski REIT-ów czy zmiany prawne korzystne dla private equity.

Resort finansów wie też, czego oczekuje rynek. Pod koniec 2024 r. czołowe organizacje polskiego rynku kapitałowego (obok SII były to IDM, IGTE, IZFiA, KDPW, PIU, PSIK, SEG oraz ZBP) uczestniczyły w pilotowanych przez GPW pracach nad wypracowaniem rekomendacji dla ministerstwa finansów (drugim, osobnym efektem współpracy było wyznaczenie kierunków rozwoju europejskich rynków kapitałowych).

Jako SII zgłosiliśmy m.in. konieczność obniżenia podatku Belki (zwłaszcza dla inwestycji długoterminowych), podwyższenie limitów wpłat na IKE/IKZE, zmiany w przepisach umożliwiające spółkom łatwiejszą wypłatę dywidendy częściej niż raz w roku, wsparcie programów akcji pracowniczych, zlikwidowanie problemu braku możliwości rozliczenia straty od umorzonych akcji.

W 2025 r. sporo oczekiwać można także wobec Funduszu Edukacji Finansowej, zasilanego m.in. przez kary nakładane przez Komisję Nadzoru Finansowego. Wielomilionowe środki (ok. 200 mln zł pod koniec 2023 r.) zostały do tej pory uruchomione w niewielkim stopniu. Ze strony MF wynika, że w 2024 r. zrealizowano program "Lekcje o finansach" (na 348 wniosków przeznaczono 5 mln zł) oraz dofinansowano „Regionalne Forum Roku Edukacji Ekonomicznej – Impulsy Edukacyjne 2024” (340 tys. zł). Dysponentem funduszu jest minister finansów, przy którym działa Rada Edukacji Finansowej złożona z przedstawicieli MF, RF, UOKiK, KNF, NBP KDPW, BFG, PFR czy GPW.

Teraz albo... nie teraz

Tomasz Bardziłowski, Andrzej Domański i Jakub Jaworowski nie są jedynymi osobami odpowiedzialnymi za stan polskiego rynku kapitałowego. Po pierwsze, do grona tego z pewnością zaliczyć można też szefów KNF (nadzór rynkowy) czy NBP (nadzór makroostrożnościowy), a nawet innych ministrów i każdego kolejnego premiera, jako ostatecznie odpowiedzialnego za politykę gospodarczą państwa. Po drugie, giełda czy ministerstwa to dziesiątki osób odpowiedzialnych za poszczególne odcinki – rolą ministra nie jest znać się na wszystkim, ale koordynować prace zespołów specjalistów. Po trzecie, choć politycy są ważni, to nie wszystko na rynku kapitałowym jest ich zadaniem (np. wprowadzanie nowych produktów, lepsza obsługa klienta itp.).

Bohaterów powyższej analizy łączą jednak trzy elementy, który sprawiają, że inwestorzy mają wobec nich szczególne oczekiwania. Wszyscy trzej bezsprzecznie znają się na rynku kapitałowym, są na swoich stanowiskach od niedawna i złożyli mniej lub bardziej konkretne, ale z pewnością bardzo ważne zapowiedzi, odnoszące się do tego, co boli polskich inwestorów najbardziej. Wszystko wskazuje na to, że 2025 r. będzie rokiem, w którym rozbudzone nadzieje na istotne reformy zostaną zrealizowane lub lista osób, które rozczarowały polskich inwestorów powiększy się o kolejne nazwiska.

Postępy w realizacjach poszczególnych zadań opisanych w artykule na bieżąco śledzić będziemy na SII.org.pl. Kolejne całościowe podsumowanie opublikujemy przed wakacjami.