Chat with us, powered by LiveChat

Inflacja w Polsce najwyższa od 1996 r. GUS zmienił koszyk inflacyjny

Skomentuj artykuł
© freshidea - stock.adobe.com

Inflacja w Polsce wspięła się na kolejny szczyt, z którego zejście trwało będzie długo. Na uwagę zasługują największe w historii zmiany w koszyku inflacyjnym, których dokonał GUS.

 

Jak poinformował dziś Główny Urząd Statystyczny, w lutym 2023 r. inflacja sięgnęła 18,4% w ujęciu rocznym. To poziom niższy od konsensusu ekonomistów (18,6%) oraz najwyższy wynik od grudnia 1996 r. (18,5%).

 

 

Jednocześnie GUS poinformował, że w styczniu 2023 r. inflacja wyniosła 16,6% wobec pierwotnie raportowanego poziomu 17,2%. Zmiana ta ma związek z korektą wag w koszyku inflacyjnym, o czym w dalszej części artykułu.

 

Dotychczasowe maksimum inflacji (17,9%) przypadło na październik 2022 r., jednak zdaniem ekonomistów na szczyt w obecnym cyklu szczyt miał przypaść na pierwszy kwartał 2023 r. Luty był typowany ze względu na efekt niskiej bazy związany z funkcjonowaniem tarcz antyinflacyjnych. W lutym 2022 r. inflacja wyniosła „jedynie” 8,5% w skali roku, a więc była o niemal 10 punktów procentowych niższa.

 

Z kolei w ujęciu miesięcznym inflacja w lutym 2023 r. wyniosła 1,2% wobec oczekiwanych przez ekonomistów 0,8% oraz 2,4% odnotowanych w styczniu.

 

🟢 Zobaczt też: Oszczędności a inflacja. Jak się ochronić?

Koszyk inflacyjny na 2023 r.

Dzisiejsze dane budziły szczególne zainteresowanie również dlatego, że marzec to miesiąc, w którym GUS dokonuje dorocznej zmiany wag w „koszyku inflacyjnym”. Bazują one na badaniu budżetów gospodarstw domowych za rok ubiegły i oddają strukturę wydatków przeciętnego gospodarstwa (w rzeczywistości oczywiście każdy ma własne wagi).

 

W nowym koszyku inflacyjnym, według którego inflacja będzie obliczana przez cały 2023 r., widzimy przede wszystkim wzrost udziału wydatków na żywność (powrót powyżej 27%) oraz transport (blisko 10%), co ma związek z podwyżkami cen w tych obszarach. W 2022 r. przeciętne polskie gospodarstwo domowe wydawało natomiast mniej niż rok wcześniej na alkohol i papierosy, wyposażenie mieszkania czy łączność.

 

Koszyk inflacyjny w Polsce
Kategoria 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023

2023

-2022

Żywność i napoje bezalkoholowe 24,33 24,64 24,36 24,04 24,28 24,36 24,89 25,24 27,77 26,59 27,01 0,42
Napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe 6,32 6,56 6,53 6,56 6,38 6,19 6,37 6,25 6,91 6,32 5,75 -0,57
Odzież i obuwie 4,79 5,02 5,35 5,47 5,68 5,37 4,94 4,94 4,21 4,47 4,27  -0,20
Użytkowanie mieszkania i nośniki energii 20,84 21,70 21,06 21,04 20,53 20,35 19,17 18,44 19,14 19,33 19,63  0,30
Wyposażenie mieszkania i prowadzenie gospodarstwa domowego 4,62 4,59 4,85 4,99 5,14 5,25 5,70 5,80 5,83 5,71 5,29  -0,42
Zdrowie 5,03 5,22 5,20 5,45 5,56 5,69 5,12 5,29 5,39 5,69 5,71  0,02
Transport 9,42 9,24 9,02 8,72 8,63 8,74 10,34 9,89 8,88 9,54 9,92  0,38
Łączność 4,11 5,41 5,28 5,27 5,20 4,87 4,18 4,54 5,00 4,90 4,48  -0,42
Rekreacja i kultura 7,89 6,36 6,42 6,63 6,89 6,92 6,44 6,62 5,78 6,07 6,14  0,07
Edukacja 1,17 1,17 1,04 1,01 0,97 1,00 1,07 1,15 1,02 1,16 1,21  0,05
Restauracje i hotele 6,36 4,56 5,24 5,04 5,23 5,71 6,20 6,12 4,56 4,77 5,11  0,34
Inne towary i usługi 5,12 5,53 5,65 5,78 5,51 5,55 5,58 5,72 5,51 5,45 5,48  0,03
Ogółem 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100   
Źródło: GUS

 

– Podczas przygotowywania zmian na 2023 rok poza nazwą towaru lub usługi, dla którego notowane są ceny w okresach miesięcznych, szczególną uwagę zwracano na specyfikację podstawowych cech jakościowych, takich jak np.  gramaturę, skład surowcowy, markę, typ, model czy producenta danego towaru. Taka weryfikacja pozwala na uwzględnianie procesów związanych z tzw. „skimpflacją” lub „shrinkflation” czyli zjawiskiem, w wyniku którego na rynku obserwujemy zwiększoną częstotliwość zmian dotyczących wielkości opakowań, a także składu lub innych cech produktów ujmowanych w badaniu m.in. w kategoriach żywność i napoje. Należy jednak zaznaczyć, że w przypadku większości badanych pozycji obserwuje się i zbiera główne parametry jakościowe w tym jednostkę miary. Zmiany w opakowaniach są zatem uwzględniane na bieżąco poprzez przeliczanie cen do ustalonej jednostki miary – informuje GUS w specjalnym objaśnieniu.

 

🟢 Zobacz też: Jak ochronić finansową poduszkę bezpieczeństwa przed inflacją?

 

– W 2023 roku do badania włączone zostały nowe towary i usługi m.in. z zakresu medycznych badań diagnostycznych, rekreacji, usług cateringowych, usług kosmetycznych i pielęgnacyjnych. Ograniczono natomiast próbę w zakresie niektórych kategorii usług jak np. naprawy mebli czy sprzętu sportowego – dodano.

Inflacja w Polsce – komentarze ekonomistów

 

Począwszy od marca GUS ponownie zacznie publikować tzw. szybkie szacunki inflacji (w styczniu i lutym publikacji tych nie było). O tempie wzrostu cen w marcu przekonamy się wstępnie już w piątek 31 marca. Kolejny pełny raport o inflacji światło dzienne ujrzy natomiast 14 kwietnia.

 

🟢 Zobacz też: Czy inwestowanie w złoto to najlepsza ochrona przed inflacją?

 

Pomiędzy tymi datami odbędzie się kwietniowe posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej (4-5 kwietnia). Na poprzednim posiedzeniu Rada zaprezentowała najnowszy zestaw projekcji dotyczących inflacji. Wynika z niego, że przy scenariuszu braku zmiany stóp procentowych (oraz braku wstrząsów, których w ostatnich latach przecież nie brakowało), inflacja w Polsce zejdzie w rejon celu inflacyjnego NBP (2,5% punktu procentowego z możliwością odchylenia w obie strony o 1 punkt procentowy) dopiero pod koniec 2025 r.

 

 

Planujemy kontynuację tematu

Autor artykułu

 

Michał Żuławiński, redaktor SII Michał Żuławiński, redaktor SII

W latach 2012-2021 związany z redakcją Bankier.pl, w której odpowiadał za obszar Rynki. Od 2022 r. redaktor w Stowarzyszeniu Inwestorów Indywidualnych. Autor licznych artykułów i analiz dotyczących głównie rynków finansowych, gospodarki oraz działalności banków centralnych. Laureat nagrody specjalnej NBP w konkursie dla dziennikarzy ekonomicznych im. Władysława Grabskiego.

Zwiększenie konkurencyjności działalności Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych poprzez wdrożenie oprogramowania do obsługi subskrypcji

Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych realizuje projekt "Zwiększenie konkurencyjności działalności Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych poprzez wdrożenie oprogramowania do obsługi subskrypcji" współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszy Europejskich w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój. Sfinansowano w ramach reakcji Unii na pandemię COVID-19. Więcej informacji o projekcie