UOKiK nie zwalnia tempa. Tym razem urząd ukarał podmiot oferujący tzw. „weksle inwestycyjne”. Takie pojęcie w polskim prawie nie istnieje, a inwestorzy byli wprowadzani w błąd w zakresie bezpieczeństwa i wysokości przyszłych zysków.
Wczoraj informowaliśmy o wszczęciu przez UOKiK postępowania ws. firmy oferującej inwestowanie w wynajem quadów. Dziś Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów opublikował kolejny komunikat, który stanowi kolejny odcinek walki z podmiotami oferującymi tzw. weksle inwestycyjne.
Czym są „weksle inwestycyjne”?
Weksel inwestycyjny zdecydowanie różni się od zwykłego weksla, choć (nie tylko poprzez nazwę) stara się do niego upodobnić. To nowa konstrukcja, która nie ma bezpośrednich podstaw prawnych w obowiązujących przepisach, w tym Prawie wekslowym (jednej z najstarszych wciąż obowiązujących ustaw, datowanej na kwiecień 1936 r.).
Najprościej rzecz biorąc, to połączenie weksla i pożyczki. Wiążą się z tym liczne ryzyka, które mogą znacząco wpływać na bezpieczeństwo inwestycji. W procesie inwestycyjnym uczestniczą trzy podmioty:
- inwestor, będący często konsumentem / inwestorem indywidualnym
- wystawca weksla, będący podmiotem organizującym finansowanie
- przedsiębiorca, który w ramach umowy pożyczki otrzymuje wpłacone przez inwestora środki
Wystawca weksla pozyskane od inwestora pieniądze przeznacza na udzielenie pożyczki przedsiębiorcy. Jest po prostu pośrednikiem, który uzyskane za pośrednictwem weksla pieniądze pożycza innemu podmiotowi. Oznacza to jednak, że inwestora z firmą biorącą pożyczkę nie łączy żadna umowa. Oczywiście tego typu rozwiązanie nie posiada też żadnej dodatkowej gwarancji (w rodzaju Bankowego Funduszu Gwarancyjnego).
Więcej na temat weksli inwestycyjnych przeczytasz w artykule: Weksle inwestycyjne: czym są i jakie jest ryzyko inwestowania w nie?
UOKiK kontra BREWE Leasing
Spółka BREWE Leasing z Warszawy oferuje weksle pod nazwą „KWIT dochodowy” (Komercyjny Weksel Inwestycyjno-Terminowy). Inwestor otrzymuje obietnicę zysku w wysokości 7,5-9,5 proc. oraz weksel jako gwarancję spłaty. W ten sposób firma finansuje działalność leasingową i faktoringową.
– Zakwestionowaliśmy mechanizm pozyskiwania przez spółkę BREWE Leasing kapitału na jej działalność. Weksel to sposób zabezpieczenia długu, natomiast do celów inwestycyjnych prawo przewiduje instrumenty finansowe np. obligacje korporacyjne. Pozwalają one na równorzędne zabezpieczenie interesów obu stron, zapewniają konsumentowi dostęp do informacji niezbędnych do oceny inwestycji, a także są objęte nadzorem organów państwa. Użycie przez BREWE Leasing weksla do pozyskiwania kapitału to naruszenie dobrego obyczaju i przeniesienie na konsumentów ryzyka działalność leasingowej i faktoringowej – wyjaśnia Tomasz Chróstny, prezes UOKiK.
Urząd zgłosił uwagi także do przekazu informacyjnego BREWE Leasing. Po pierwsze, spółka używała haseł reklamowych w postaci „Inwestujesz, odbierasz zyski, zwrot kapitału” czy „gwarantem bezpiecznej inwestycji, jak i bezpiecznej wypłaty jest papier wartościowy jakim jest weksel”.
– Tymczasem spółka prowadzi działalność w dwóch bardzo ryzykownych branżach – leasingowej i faktoringowej. Jej klientami są często firmy, które nie mogą liczyć na otrzymanie finansowania bankowego. Niepokój budzi też fakt, że konsumenci nie dysponują wekslami, ponieważ zostają one złożone w depozycie, co może utrudniać wyegzekwowanie roszczeń – czytamy w komunikacie UOKiK.
Również obiecane zyski (7,5%-9,5% w skali roku) budzą kontrowersje, ponieważ zależne są od kondycji finansowej BREWE Leasing oraz regulowania płatności przez jej kontrahentów.
Decyzją prezesa UOKiK, na BREWE Leasing nałożone zostały kary w wysokości 154 117 zł. Ponadto spółka, pod rygorem natychmiastowej wykonalności, ma zaniechać kwestionowanych praktyk, a po uprawomocnieniu się decyzji prezesa UOKiK będzie musiała
Za naruszanie zbiorowych interesów konsumentów Prezes Urzędu nałożył na BREWE Leasing kary w łącznej wysokości 154 117 zł. Nakazał też spółce – pod rygorem natychmiastowej wykonalności – zaniechać kwestionowanych praktyk. Po uprawomocnieniu decyzji, BREWE Leasing będzie musiała poinformować o niej na stronie internetowej, na Facebooku oraz rozesłać listy do aktualnych inwestorów.
To nie pierwsza decyzja Prezesa UOKiK w sprawie „weksli inwestycyjnych”. W czerwcu 2021 r. nałożył prawie 400 tys. zł kary na Fundusz Hipoteczny Yanok, który w ten sposób pozyskiwał fundusze na swoją działalność. W tym samym czasie wszczęte zostało postępowanie ws. BREWE, na które firma odpowiedziała zamieszczając obszerną publikację na swojej stronie internetowej. Również w 2021 r. kampanię informacyjną „Weksle inwestycyjne - uświadom sobie zagrożenia!” prowadziła Komisja Nadzoru Finansowego.
