Termin ‘nowcasting’ jest zlepkiem słów ‘now’ (ang. teraz) i ‘forecasting’ (ang. prognozowanie). Określa zbiór technik przeznaczonych do tworzenia krótkoterminowych (od 0 do 12 godzin) prognoz ekonomicznych i finansowych. Niektórzy badacze definiują nowcasting jako „przewidywanie teraźniejszości”. Starają się wyczuć puls rynku przy użyciu wskaźników publikowanych w czasie niemalże rzeczywistym.
Jasper McMahon jest współzałożycielem i dyrektorem Now-Casting Economics, firmy która określa bieżącą stopę wzrostu PKB dla niemal wszystkich największych światowych gospodarek. W 2013 podczas konferencji Technology, Entertainment and Design (TEDx) w Warwick, przedstawił on ideę stojącą za nowcastingiem.
Jednym z zadań Rady Polityki Pieniężnej NBP i banków centralnych innych państw jest ustalanie wysokości podstawowych stóp procentowych. Aby zatwierdzić jakikolwiek plan finansowy i realizować politykę pieniężną państwa, musi ona ocenić bieżący stan gospodarki. Rozwija się czy przeżywa kryzys? Bezrobocie rośnie czy maleje? Na jakim poziomie jest inflacja? Członkowie Rady muszą ocenić jaki jest stan gospodarki danego kraju dzisiaj, co jest rezultatem miliardów transakcji i działań na dużej przestrzeni geograficznej. Nawet historyczne wartości są wyjątkowo trudne do zmierzenia i wciąż trwają dyskusje na temat tego jaki wskaźnik jest najlepszy oraz czy w ogóle taki powstał.
Przewidywanie przyszłości jest niezwykle trudne, jednak przewidywanie teraźniejszości jest dla ekonomii prawdziwym wyzwaniem.
Problemem nie jest brak danych. Istnieją miliony informacji, jednak wraz z nimi setki tysięcy ich interpretacji i komentarzy. Prawdziwym wyzwaniem jest przebadanie danych i sformułowanie spójnego i logicznego poglądu na to, jakie jest ich znaczenie dla stanu gospodarki. Była to praca przypisana guru ekonomii i finansów, ekspertom w tych dziedzinach, mającym za sobą lata doświadczenia. Ludziom, którzy używali swojej wiedzy, aby oceniać krajową gospodarkę i proponować odpowiednie rozwiązania, pomagające w jej rozwinięciu. Jednakże, w ostatnich kilku latach, naukowcy rozwinęli nową generację modeli ekonometrycznych, które robią dokładnie to – przewidują teraźniejszość.
Nieaktualne dane
Istnieją dwa główne problemy związane z danymi ekonomicznymi: brak aktualności oraz chaos. Wskaźniki ekonomiczne są publikowane raz na miesiąc, bądź jak PKB - co kwartał. Ponadto, odnoszą się do okresów w przeszłości. Dla przykładu, w lutym dowiadujemy się, ile wynosiło PKB w ostatnich miesiącach minionego roku.
Wskaźniki ekonomiczne są w większości przypadków publikowane z opóźnieniem
Wskaźniki ekonomiczne są w większości przypadków publikowane z opóźnieniem, a co gorsza, opóźnienia te różnią się między sobą. Niektóre wynoszą kilka dni, inne kilka miesięcy. Wskaźniki takie jak PMI lub Indeks Zaufania Konsumentów mają nieznaczne opóźnienie, ponieważ odnoszą się do okresu w którym są publikowane. Dane, na których się opierają są nazywane „miękkimi”, ponieważ bazują one na opiniach ankietowanych, które mogą znacząco odbiegać od rzeczywistości. Zmienność we wskaźnikach opartych na opiniach może nie mieć wiele wspólnego z tym, co faktycznie dzieje się w gospodarce. Jest to dokładnie problem chaotycznych danych, który może w nieco innej formie występować także przy ściśle matematycznych wskaźnikach.
Nowcasting wydaje się rozwiązywać obie te kwestie. Dane ekonomiczne są ze sobą często powiązane, jak np. wzrost PKB i spadek bezrobocia. Modele starają się znaleźć korelacje pomiędzy różnymi seriami danych, które mogą być przydatnie w tworzeniu prognoz.
Google wie wszystko
Profesor Hal Varian, Główny Ekonomista Google tłumaczy, że w przypadku Google modele nowcastingu oparte są na frazach wpisywanych do wyszukiwarki. Przykładowo, jeśli osoba nagle traci pracę, jedną z pierwszych rzeczy jakie robi jest użycie wyszukiwarki do znalezienia odpowiedzi na pytania takie jak: „Gdzie znajduje się najbliższy Urząd Pracy?”, „Jak znaleźć pracę?”, „Jak napisać CV?”. Dlatego też, jeśli nastąpi gwałtowna zmiana w liczbie takich wyszukiwań, mechanizmy Google potrafią łatwo określić, w których krajach czy miastach bezrobocie rośnie bądź maleje. Istnieje wiele podobnych przykładów fraz, które są skorelowane ze statystykami ekonomicznymi kraju, mogącymi wyrazić bieżącą wydajność.
Mechanizmy Google potrafią łatwo określić, w których krajach czy miastach bezrobocie rośnie bądź maleje
Profesor Varian twierdzi, że Google było w stanie zaobserwować wczesne sygnały kryzysu z 2008 r. W jego opinii, wrażliwość cenowa jest jednym ze wskaźników mających największą moc predykcyjną. Kiedy się zwiększa, ludzie szukają ofert, zniżek, rabatów, darmowej dostawy, przecen. W jego badaniach, zwiększona wrażliwość cenowa była mocno skorelowana z nadejściem recesji. Co ciekawe, zwiększone wyszukiwania fraz związanych z ekonomią i gospodarką prorokują nadejście załamania gospodarczego. Zainteresowanie wiadomościami biznesowymi i zagadnieniami finansowo-ekonomicznymi jest skorelowane ze wzrostem niepokoju ekonomicznego.
Mapa emocji
Jak nie trudno się domyśleć, nowcasting może mieć także zastosowanie na giełdzie. Jedna z amerykańskich firm – MarketPsych we współpracy z Thomson Reuters, używa nowcastingu do budowania strategii inwestycyjnych opartych na emocjach. Co minutę kolekcjonują setki tysięcy anglojęzycznych artykułów, blogów, komentarzy pojawiających się w Internecie i przy użyciu narzędzi do automatycznej eksploracji tekstu interpretują jego treść, przypisując do niej wartości, odpowiadające poszczególnym stanom emocji. Maszyny są w stanie stwierdzić czy tekst jest radosny, przepełniony strachem lub złością oraz jakie jest natężenie emocji, a także czy dotyczy bezrobocia, zmiany rządu czy np. katastrofy naturalnej.
Emocje okazują się być mocno skorelowane z faktycznymi zmianami na rynku i są w stanie przewidywać zmiany cen walorów
Emocje te okazują się być mocno skorelowane z faktycznymi zmianami na rynku i są w stanie przewidywać zmiany cen akcji, towarów, kruszców czy walut. Ponadto, poprzez analizę 3 milionów informacji dziennie są w stanie z większą precyzją, a przede wszystkim co minutę określić bieżącą wartość produkcji, bezrobocia bądź PMI.
Źródło: https://www.marketpsych.com/
Przykładowa mapa, pochodząca ze strony MarketPsych.com, prezentuje emocje, wyrażone w prasie i mediach społecznościowych. Okres podsumowania dotyczy marca bieżącego roku. Wyświetlana wartość przedstawia bilans pozytywnych i negatywnych wiadomości ekonomicznych dotyczących danego kraju. Wartość czerwona oznacza przewagę wiadomości negatywnych, a zielona pozytywnych. Polska znajduje się blisko wartości średnich. Oddziela wschodnią (pesymistyczną i zagrożoną konfliktem) i zachodnią (optymistyczną) Europę. Analogiczne dane służą naukowcom do określania bieżącego stanu gospodarki. W podobny sposób zachowują się indeksy giełdowe krajów, stąd nowcasting może być wyjątkowo pomocny w określaniu trendu rynkowego zarówno na rynkach akcji jak i (a może przede wszystkim) na rynku FOREX.
Można się spodziewać, że w najbliższej przyszłości powstanie wiele nowych instytucji i modeli ekonometrycznych, starających się jak najdokładniej i jak najszybciej określić zmieniającą się gospodarkę.