Stan wiedzy finansowej Polaków wciąż pozostawia wiele do życzenia, szczególnie jeśli chodzi o inwestowanie. Najnowsze badanie rzuca nieco więcej światła na tę kwestię.
Badanie „Poziom wiedzy finansowej Polaków 2022” przeprowadzone zostało na zlecenie Warszawskiego Instytutu Bankowości i Fundacji Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie przez firmę CBM Indicator na ogólnopolskiej reprezentatywnej próbie dorosłych 1000 osób w dniach 10 lutego - 18 lutego br. (a więc tuż przed inwazją Rosji na Ukrainę). Badanie przeprowadzone zostało już po raz czwarty.
Jak wynika z badania, średni poziom wiedzy ekonomicznej ankietowanych wynosi 2,91 w 5-stopniowej skali. 37% badanych ocenia swoją wiedzę jako bardzo lub raczej małą, a 30% jako dużą lub bardzo dużą. Autorzy badania wskazują, że płeć nie jest czynnikiem różnicującym (kobiety i mężczyźni notują podobne wynik), lecz jest nim natomiast wiek – najniżej swoją wiedzę oceniają osoby najmłodsze (2,00) i najsłabiej wykształcone (2,46). Najwyższe noty przypisują sobie osoby w wieku 25-34 (3,10) oraz posiadające wykształcenie wyższe (3,69).
 |
| Źródło: Kongres Edukacji Finansowej i Przedsiębiorczości |
W pytaniu dotyczącym źródeł wiedzy o finansach i ekonomii, miejsce numer jeden zajął Internet. Kategoria ta w tym roku podzielona została na dwie podgrupy – portale i blogi (55%) oraz podcasty i video (19%). Spojrzenie statystycznego Kowalskiego można w tym kontekście zestawić ze źródłami informacji wskazywanymi przez inwestorów uczestniczących w naszym Ogólnopolskim Badaniu Inwestorów.
 |
| Źródło: Kongres Edukacji Finansowej i Przedsiębiorczości |
Wśród tematów wskazanych jako wymagające uzupełnienia wiedzy w pierwszej kolejności, inwestowanie zajęło drugie miejsce (35%), ustępując jedynie cyberbezpieczeństwu (51%). Zastanawiający może być istotny spadek w obszarze oszczędzania – to jedna z kilku intrygujących anomalii w badaniu.
 |
| Źródło: Kongres Edukacji Finansowej i Przedsiębiorczości |
Niski poziom odpowiedzi wymieniających szkolę/uczelnię jako źródło wiedzy o finansach i ekonomii (24%) koreluje z opiniami Polaków dotyczącymi istotności roli nauczycieli i wykładowców w tym zakresie (73%). Na drugim miejscu wymieniono rodziców (40%), a dopiero na trzecim media (35%). Większość badanych (51%) chciałaby też, aby edukacja finansowa zaczynała się w szkole podstawowej.
 |
| Źródło: Kongres Edukacji Finansowej i Przedsiębiorczości |
Przejdźmy do obszaru szczególnie nas interesującego, czyli wiedzy o inwestowaniu i rynku kapitałowym. Wzrosła liczba osób uważających swój poziom wiedzy na te tematy jako bardzo mały, podobnie jak odsetek ankietowanych określających swój poziom wiedzy jako bardzo duży. Wyniki pokazują jednak, że wszystkie podmioty zainteresowane edukacją Polaków w dziedzinie inwestowania mają jeszcze bardzo dużo do zrobienia.
 |
| Źródło: Kongres Edukacji Finansowej i Przedsiębiorczości |
W pytaniu dotyczącym wiedzy o sposobach inwestowania pojawia się kolejna niespodzianka. O ile wysoki poziom rozpoznawalności akcji (91%) czy obligacji (70%) nie dziwi, o tyle w przypadku ETF-ów stało się coś dziwnego, szczególnie gdy uwzględnimy rozwój tego segmentu polskiego rynku w ostatnich latach.
Coś mocno dziwnego stało się z ETF-ami po 2020, szczególnie w świetle rozwoju oferty @EtfBeta czy @FinaxPoland
— Michał Żuławiński (@M_Zulawinski) March 22, 2022
Warto sprawdzić szczegółowe wyniki, może tam tkwi odpowiedź skąd ta anomalia.
Cieszyć może natomiast stopniowy wzrost znajomości Indywidualnego Konta Emerytalnego (72%). W miejscu stoi wynik mniej popularnych IKZE (23%), a wzrost wiedzy na temat PPK (86%) można tłumaczyć obejmowaniem programem kolejnych grup pracowników.
 |
| Źródło: Kongres Edukacji Finansowej i Przedsiębiorczości |
Teoria to jedno, praktyka drugie. Korzystanie z IKE zadeklarowało 29% badanych, z PPK 35%. PPE (10%) i IKZE (3%) daleko w tyle.
 |
| Źródło: Kongres Edukacji Finansowej i Przedsiębiorczości |
Aż 81% badanych stwierdziło, że nie rozważa samodzielnego inwestowania na GPW w najbliższym czasie. Wśród obaw dotyczących inwestowania miejsce numer 1 zajął brak wystarczającej wiedzy (68%), a następnie strach przed poniesieniem strat (28%). Warto też zwrócić uwagę na spadek liczby ankietowanych deklarujących brak (ich zdaniem) wystarczającego kapitału początkowego.
 |
 |
| Źródło: Kongres Edukacji Finansowej i Przedsiębiorczości | |
Na koniec pytanie o wpływ pandemii na chęć do inwestowania i oszczędzania (to rozróżnienie może być kluczowe, zważywszy na niski odsetek deklarujących chęć inwestowania na GPW). Większość Polaków poczuła wzrost motywacji do inwestowania. Można oczekiwać, że tegoroczna fala inflacji związana m.in. z rosyjską inwazją na Ukrainę grono osób myślących o inwestowaniu również zwiększy, lecz o tym dowiemy się dopiero z przyszłorocznego badania.
 |
| Źródło: Kongres Edukacji Finansowej i Przedsiębiorczości |
