Już 1 stycznia 2021 r. rozpoczął się IV etap wdrożenia programu Pracowniczych Planów Kapitałowych. W 2019 r. ustawa o PPK objęła największe firmy (tzw. 250+). Małe i średnie przedsiębiorstwa (tzw. 50+ i 20+) dołączyły do programu jesienią tego roku. W tej chwili trwa ostatni etap obejmujący pozostałe podmioty zatrudniające oraz jednostki sektora finansów publicznych. Do PPK należy już 2 mln Polaków, a wartość zgromadzonych w PPK aktywów przekroczyła 3,8 mld zł.
Pracownicze Plany Kapitałowe to powszechny i dobrowolny dla pracowników system długoterminowego oszczędzania. Został on stworzony na podstawie najlepszych praktyk takich państw jak Wielka Brytania czy Nowa Zelandia. Obejmuje on automatycznie osoby zatrudnione w wieku od 18 lat do ukończenia 55. roku życia, podlegające obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułów wymienionych w Ustawie z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (tj. Dz.U. z 2020 r. poz. 1342). Pracownicy między 55. a 70. rokiem życia przystępują do tego programu na swój wniosek.
Skąd pochodzą oszczędności w PPK
Oszczędności w PPK są finansowane z trzech źródeł: przez pracownika (zasadniczo od 2% do 4% wynagrodzenia), przez pracodawcę (od 1,5% do 4% wynagrodzenia) oraz przez państwo. Państwo, po spełnieniu warunków określonych w ustawie o PPK, co roku wpłaca na indywidualny rachunek uczestnika PPK 240 zł dopłaty rocznej oraz jednorazowo wpłatę powitalną w wysokości 250 zł. Środki te są prywatną własnością uczestnika PPK i mogą być wypłacone w każdej chwili, choć najkorzystniejsze będzie wypłacenie ich dopiero po ukończeniu 60. roku życia.
Kto zarządza pieniędzmi pracowników
Pieniędzmi, gromadzonymi przez pracowników, zarządza wybrana wspólnie przez reprezentację pracowników (w przypadku działania u pracodawcy zakładowej organizacji związkowej rolę tę pełni ta organizacja) i pracodawcę instytucja finansowa. Gromadzone na rachunkach uczestników PPK środki są lokowane w fundusze inwestycyjne, które różnicują poziom ryzyka w zależności od wieku uczestnika – fundusze zdefiniowanej daty. Każdy pracownik biorący udział w programie jest automatycznie przypisany do funduszu w zależności od swej daty urodzenia. W miarę zbliżania się uczestnika do 60. roku życia, instytucja finansowa ma obowiązek dostosowania polityki inwestycyjnej w taki sposób, aby zapewniała właściwe bezpieczeństwo powierzonych środków. Z wiekiem maleje zatem wysokość środków umieszczonych w tzw. części udziałowej (lokowanej m.in. w akcje, prawa poboru), natomiast rosną inwestycje w część dłużną (lokowaną m.in. w obligacje, bony skarbowe, listy zastawne). Część inwestycji może być lokowana w papiery wartościowe w walucie innej niż złoty polski - nie może być to jednak więcej niż 30% całości inwestycji.
|
Fundusze zdefiniowanej daty |
Część udziałowa |
Część dłużna |
|
od utworzenia funduszu do 20 lat przed 60. rokiem życia |
60–80% |
20–40% |
|
20 lat przed 60. rokiem życia |
40–70% |
30–60% |
|
10 lat przed 60. rokiem życia |
25–50% |
50–75% |
|
5 lat przed 60. rokiem życia |
10–30% |
70–90% |
|
osiągnięcie 60. roku życia |
maks. 15% |
min. 85% |
Warto pamiętać, że udział poszczególnych klas aktywów decyduje nie tylko o bezpieczeństwie gromadzonych środków, lecz także o potencjale stóp zwrotu. Uczestnik Pracowniczych Planów Kapitałowych może, na swój wniosek, zmienić przypisany mu fundusz zdefiniowanej daty i mimo wieku zdecydować się np. na bardziej ryzykowny, ale też dający perspektywę większej stopy zwrotu wariant.
Limit wynagrodzenia za zarządzanie PPK nie może przekroczyć 0,5% wartości aktywów netto funduszu w skali roku. Dodatkowo, po spełnieniu warunków określonych w ustawie o PPK, dopuszczalne jest pobieranie wynagrodzenia za osiągnięty wynik w wysokości do 0,1% wartości aktywów netto funduszu w skali roku.
Jakie korzyści daje nam PPK
Korzyści, płynące z wprowadzenia Pracowniczych Planów Kapitałowych, dotyczą przede wszystkim jego uczestników, czyli osób zatrudnionych, które zdecydowały się na pozostanie w programie. Przy wsparciu w postaci wpłat pracodawcy i dopłat państwa, gromadzą one oszczędności, które mogą wykorzystać nie tylko na zwiększenie bezpieczeństwa finansowego po zakończeniu aktywności zawodowej, ale także w razie choroby swojej lub członka rodziny oraz na wkład własny przy kredycie na zakup mieszkania czy domu.
Pracodawcy, poprzez możliwość podnoszenia i różnicowania procentowej wysokości wpłat od 1,5 do 4%, zyskali nowy benefit pracowniczy, podnoszący ich atrakcyjność na rynku pracy.
PPK ma także wpływ na rozwój gospodarki i rynku kapitałowego, który otrzymał bardzo potrzebny zastrzyk gotówki. Prawie 4 miliardy złotych, które znalazły się w PPK od momentu wprowadzenia programu, to mocna stymulacja gospodarki i inwestycji. Długoterminowy, stały napływ kapitału może stać się przeciwwagą dla giełdy po likwidacji OFE. Zależy to przede wszystkim od stopnia partycypacji pracowników w programie i działalności instytucji finansowych, zarządzających PPK. Na podsumowanie wpływu programu na rynek kapitałowy jest jednak jeszcze zdecydowanie za wcześnie.
Masz tylko 5 minut
Obejrzyj podsumowanie: dlaczego warto być w PPK!
