Trwające prace nad ustawą w sprawie zmiany ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych oraz niektórych innych spółkach przeszły właśnie przez fazę konsultacji społecznych. Postępy prac można śledzić na stronie internetowej Rządowego Centrum Legislacji. 29 listopada 2018 r. Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych przesłało swoją opinię do projektu nowelizacji. Stowarzyszenie pozytywnie ocenia proponowane zmiany. W szczególności proponowane regulacje dotyczące ofert publicznych nie wymagających sporządzenia prospektu emisyjnego powinny zwiększyć bezpieczeństwo uczestniczących w nich inwestorów indywidualnych, a także utrudnić praktyki określane jako "misseling". Część zmian wynika z dostosowania polskich przepisów prawa do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1129 z dnia 14 czerwca 2017 r. w prawie prospektu, który ma być publikowany w związku z ofertą papierów wartościowych lub dopuszczeniem ich do obrotu na rynku regulowanym oraz uchylenia dyrektywy 2003/71/WE. W przypadku oferowania papierów wartościowych proponowane zmiany są jednak dużo dalej idące.
Nowa definicja oferty publicznej
W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę, że pojawia się nowa definicja oferty publicznej. Zgodnie z rozporządzeniem 2017/1129 „oferta publiczna papierów wartościowych” oznacza komunikat skierowany do odbiorców w dowolnej formie i za pomocą dowolnych środków, przedstawiający wystarczające informacje na temat warunków oferty i oferowanych papierów wartościowych, w celu umożliwienia inwestorowi podjęcia decyzji o nabyciu lub subskrypcji tych papierów wartościowych. Niniejsza definicja ma również zastosowanie do plasowania papierów wartościowych poprzez pośredników finansowych.
Rozporządzenie 2017/1129 nie wprowadza minimalnej liczby odbiorców informacji o papierach wartościowych. Należy więc przyjąć, że komunikat skierowany nawet do jednej osoby będzie ofertą publiczną. Powyższy wniosek potwierdza brzmienie art. 1 ust. 4 lit. b) rozporządzenia 2017/1129. Zgodnie z jego treścią obowiązek opublikowania prospektu emisyjnego nie ma zastosowania do oferty papierów wartościowych skierowanej do mniej niż 150 osób fizycznych lub prawnych na państwo członkowskie, innych niż inwestorzy kwalifikowani. Wyjątków od obowiązku sporządzenia prospektu jest więcej, niemniej jednak zasadą wprowadzaną rozporządzeniem 2017/1129 jest obowiązek jego sporządzenia (vide art. 3 ust. rozporządzenia 2017/1129). Co więcej jak zakłada projekt ustawy o zmianie ustawy o ofercie publicznej każda kolejna oferta publiczna kierowana w tym samym roku kalendarzowym do oznaczonego lub nieoznaczonego adresata w liczbie do 149 osób bez obowiązku sporządzenia prospektu wymaga opublikowania memorandum informacyjnego.
Koniec ofert prywatnych?
Czy powyższe oznacza, że nie będzie już możliwości przeprowadzenia oferty prywatnej? W projekcie ustawy zmieniającej ustawę o ofercie publicznej ustawodawca wymienia wyjątki, kiedy propozycja nabycia papierów wartościowych nie będzie ofertą publiczną. Zgodnie z projektowanym brzmieniem art. 3 ust. 3 ustawy o ofercie publicznej "Nie stanowi oferty publicznej propozycja nabycia papierów wartościowych złożona oznaczonym adresatom, jeśli pomiędzy podmiotem składającym propozycję, a jej adresatami zachodzą powiązania ekonomiczne, gospodarcze, osobowe lub inne tego rodzaju, że przyjęcie propozycji nie naruszy interesów tych osób, w szczególności w związku z łączeniem się lub podziałem spółki, emisją akcji z prawem poboru lub emisją skierowaną do pracowników lub kadry zarządzającej ich emitenta". W zdaniu drugim zastrzega jednak, że "Liczba adresatów takiej propozycji w danym roku kalendarzowym nie może przekraczać 149 osób.
Reasumując powyższe, przeprowadzenie oferty prywatnej w dalszym ciągu będzie możliwe. Ograniczony został jedynie krąg odbiorców do których taka oferta może być adresowana oraz maksymalna liczba odbiorców do 149 w skali roku. Wprowadzone ograniczenie możliwości kierowania ofert prywatnych do nie więcej niż 149 osób łącznie ze wszystkich ofert prywatnych w skali roku służyć ma utrudnieniu obchodzenia przepisów o ofercie publicznej, co mając na uwadze doświadczenia tzw. afery GetBack jest rozwiązaniem słusznym.
Obowiązek sporządzenia memorandum
Obowiązek sporządzenia prospektu emisyjnego w projekcie ustawy o zmianie ustawy o ofercie publicznej doznaje dalszych ograniczeń. W sporej części jest to powielenie dotychczasowej regulacji, jednakże dostosowane do pozostałych zmian w prawie.
Po pierwsze, w dalszym ciągu będzie możliwość sporządzenia memorandum informacyjnego zamiast prospektu emisyjnego w przypadku, gdy zakładane wpływy brutto emitenta lub oferującego na terytorium Unii Europejskiej z oferty publicznej papierów wartościowych liczone według ich ceny emisyjnej lub ceny sprzedaży z dnia jej ustalenia stanowią nie mniej niż 1 000 000 euro i mniej niż 2 500 000 euro i wraz z wpływami, które emitent lub oferujący zamierzał uzyskać z tytułu takich ofert publicznych takich papierów wartościowych, dokonanych w okresie poprzednich 12 miesięcy, nie osiągną lub nie przekroczą tej kwoty.
Wprowadzenie 12 miesięcznego odniesienia dla ustalenia wartości wpływów z ofert publicznych dla których nie sporządzono prospektu emisyjnego służyć ma zapobieganiu przypadkom obchodzenia przepisów o obowiązku prospektowym.
Kiedy dokument informacyjny?
W przypadku ofert publicznych z których zakładane wpływy mają stanowić mniej niż 1 000 000 euro ustawodawca zamierza wprowadzić dodatkowe ułatwienia. Dla ofert o zakładanych wpływach pomiędzy 100 000 euro a 1 000 000 euro ustawodawca w projekcie ustawy o zmianie ustawy o ofercie publicznej wprowadza wymóg sporządzenia dokumentu informacyjnego (vide projekt nowelizacji ustawy o ofercie publicznej poprzez dodanie art. 37a). Jego sporządzenie nie będzie wymagane w przypadku oferty publicznej o zakładanych wpływach poniżej 100 000 euro. Dokument informacyjny, który będzie udostępniany do publicznej wiadomości będzie musiał zawierać co najmniej podstawowe informacje o emitencie papierów wartościowych, w tym informacje finansowe, o oferowanych papierach wartościowych, warunkach i zasadach ich oferty, planowanym sposobie wykorzystania środków uzyskanych z emisji papierów wartościowych, istotnych czynnikach ryzyka oraz oświadczenie emitenta o odpowiedzialności za informacje zawarte w tym dokumencie.
Szerszy nadzór KNF
Przygotowywane przez ustawodawcę zmiany wychodzą naprzeciw zmianom zachodzącym w obrocie gospodarczym. Po pierwsze powinny w istotnym stopniu ograniczyć "szarą strefę" ofert prywatnych zarówno akcji jak i obligacji. Staną się one ofertami prywatnymi w pełnym znaczeniu tego słowa. Poddając większość przypadków proponowania nabycia akcji rygorom oferty publicznej zwiększą możliwości nadzorcze Komisji Nadzoru Finansowego. Nakładając dodatkowe wymogi informacyjne zwiększą bezpieczeństwo inwestorów indywidualnych. Podkreślić przy tym należy, że wymogi informacyjne zostały dostosowane do wielkości oferty publicznej, a tym samym nie powinny stanowić nadmiernego obciążenia dla emitentów.
KNF dostanie też nowy środek nadzorczy w postaci zalecenia. W założeniu ma to być instrument, dzięki któremu KNF będzie mogła szybko reagować na zauważone nieprawidłowości w trakcie oferty publicznej lub w odniesieniu do działań emitenta związanych z dopuszczeniem jego papierów wartościowych do obrotu na rynku regulowanym, dając mu możliwość skorygowania prowadzonych przez niego działań. Niezależnie od stosowania zalecenia, KNF dysponowałby również wszystkimi dotychczas posiadanymi środkami nadzorczymi.
