97% spółek nie raportuje na tyle dużo informacji społecznych i pracowniczych, aby spełnić nowe wymagania zawarte w projekcie nowelizacji Ustawy o rachunkowości w tym zakresie. To wnioski z najnowszej, piątej już edycji badania „Analiza ESG spółek w Polsce”. Projekt na rzecz oceny oraz rozwoju raportowania danych niefinansowych spółek notowanych na GPW, został zrealizowany wspólnie przez Stowarzyszenie Emitentów Giełdowych, firmę ratingową GES i firmę doradczą EY.
Dyrektywa 2014/95/UE o raportowaniu informacji niefinansowych (tzw. Dyrektywa NFID - Non-Financial Information Directive) nakłada nowe obowiązki raportowania niefinansowego na duże Jednostki Zainteresowania Publicznego. Obecnie trwa proces transponowania przepisów dyrektywy do Ustawy o rachunkowości, który powinien zostać dokonany do najpóźniej do 6 grudnia br. Szacujemy, że nowy obowiązek obejmie bezpośrednio około 150 spółek giełdowych, z których większość dotychczas nie raportowała i nie zbierała danych niefinansowych. Od kilku lat w ramach projektu edukacyjnego „Analiza ESG spółek w Polsce staramy się „oswoić” spółki giełdowe z tematem raportowania niefinansowego. Poprzez dawanie możliwości prowadzenia dialogu z analitykami na specjalnie przygotowanej platformie, na której każda przebadana spółka ma swój profil, staramy się nadać raportowaniu wymiar praktyczny - mówi Mirosław Kachniewski, Prezes Zarządu, Stowarzyszenie Emitentów Giełdowych.
„Analiza ESG spółek w Polsce” jest unikalnym projektem w zakresie oceny poziomu oraz rozwoju raportowania danych niefinansowych spółek giełdowych. To również 5 lat konsekwentnej analizy kluczowych wskaźników niefinansowych pożądanych przez inwestorów. W 2016 r. analizą zostały objęte 483 spółki notowane na rynku głównym Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, co pozwoliło na uzyskanie całościowego obrazu poziomu raportowania w zakresie: ładu korporacyjnego, miejsca pracy, relacji społecznych, zarządzania ryzykami etycznymi, środowiska naturalnego i nadzoru nad dostawcami. Ocena odbywa się metodą GES Risk Rating.
„Metoda GES Risk Rating bazuje na międzynarodowych normach dotyczących zrównoważonego rozwoju, w połączeniu z Zasadami Odpowiedzialnego Inwestowania ONZ. GES Risk Rating ocenia zarówno stopień przygotowania firm (poprzez systemy zarządzania itp.) jak również osiągnięcia. Wyniki analiz zastosowanej metodologii są używane przez fundusze inwestycyjne o szacunkowej wartości około biliona euro na całym świecie w codziennej pracy analitycznej. W ramach projektu stwarzamy więc polskim spółkom możliwość skonfrontowania się z oczekiwaniami jakie stawiają emitentom na rynkach rozwiniętych inwestorzy. Wszystkie spółki, które nie miały jeszcze okazji zapoznać się ze swoimi zapraszamy do końca października do kontaktu" – tłumaczy Martin Pitura, Prezes Zarządu, GES.
Podsumowanie wyników V edycji badania
„Analiza ESG Spółek w Polsce":
Ład korporacyjnym dominuje w raportowaniu
Aż 97% analizowanych spółek giełdowych ma wyniki średnie, dobre i bardzo dobre w zakresie ładu korporacyjnego. Przyczyn należy upatrywać w obowiązku stosowania się do wytycznych zawartych w Kodeksie Dobrych Praktyk. Niemniej jednak, zgodnie z wynikami analizy, poziom raportowania danych w zakresie ładu korporacyjnego między rokiem 2012 a 2016 pogorszył się u 55% spółek. – Ład korporacyjny, jako pewnego rodzaju kręgosłup spółki powinien gwarantować stabilne i odpowiedzialne zarządzanie. Dlatego niepokoi zaobserwowany trend spadku transparentności w tym zakresie. Spółki są obecnie mniej przejrzyste, a spadek ten wynika głównie z braku konsekwencji w informowaniu o niezależności członków rad nadzorczych oraz braku publikacji życiorysów członków zarządów – zauważa Robert Sroka, Menedżer w Zespole Zarządzania Ryzykiem Nadużyć EY.
Dane środowiskowe – oczekiwania rosną a poziom się nie zmienia
Duży nacisk na kwestie środowiskowe ze strony regulatora i organizacji międzynarodowych, wzrost cen surowców, czy decyzje dezinwestycyjne inwestorów stanowią czynniki, które mogłyby wpłynąć na wzrost poziomu informowania o kwestiach środowiskowych przez spółki. Jednak 50% badanych nie zmieniło swojego podejścia do raportowania danych środowiskowych między 2012 a 2016 rokiem. Patrząc na projekt nowych zapisów Ustawy o rachunkowości w zakresie raportowania danych środowiskowych, tylko 20% spółek giełdowych raportuje zgodnie z jej wymaganiami.
W większości przypadków spółki ograniczają się do publikowania informacji o stosowaniu się do wymogów legislacyjnych, certyfikacie ISO 14001, polityce środowiskowej a także wdrożeniu zintegrowanego systemu zarządzania. Sporadycznie pojawia się informacja dotycząca rzeczywistego oddziaływania na środowisko, tzw. wydajności środowiskowej. Przykładowo, zaledwie 1% spółek informuje na temat programu i systemu zarządzania wdrożonego w celu obniżenia emisji gazów cieplarnianych.
Raportowanie danych społecznych i pracowniczych
Od 2017 roku obowiązek ujawniania danych społecznych i pracowniczych dotknie około jednej trzeciej spółek notowanych na rynku głównym GPW w Warszawie. Jedną z kwestii do raportowania wymaganych przez nowe zapisy w ustawie jest korupcja i łapownictwo. Wśród badanych spółek w 2016 roku jedynie 14 informuje o tym, jaką posiada politykę, program i system zarządzania tym istotnym ryzykiem jakim jest korupcja i łapownictwo.
W kontekście obecnych zmian na rynku pracy – trudności w pozyskaniu i utrzymaniu wartościowych pracowników aż 78% spółek nie ujawnia żadnych informacji dotyczących polityki wynagrodzeń i godzin pracy.
Na zadowalającym poziomie, czyli takim, który wskazuje na istnienie polityki i systemu zarządzania o sprawach związanych z BHP informuje za to 42% badanych spółek. Natomiast na tym samym poziomie o kwestiach związanych z wolnością zrzeszania się informuje 18% firm. Na temat polityki wynagradzania można się dowiedzieć jedynie u 13% spółek, które zatrudniają powyżej 500 pracowników.
W zakresie odpowiedzialności społecznej dominującą informacją jest opis działań z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz inicjatyw w zakresie zaangażowania społecznego. Okazjonalnie pojawia się również informacja dotycząca przeciwdziałaniu dyskryminacji. W tym zakresie raportuje tylko 24% spółek. Natomiast bardzo rzadko pojawia się informacja dotycząca zagadnień takich jak wymagania z zakresu społecznej odpowiedzialności w odniesieniu do dostawców. Tylko 14% spółek publikuje informację na ten temat.
Prawa człowieka – terra incognita dla polskich spółek
Jedynie 11 spółek ujawnia informacje o polityce dotyczącej praw człowieka. Tylko dwie opisują system zarządzania w tym zakresie, a żadna na zadowalającym poziomie nie raportuje wskaźników prezentujących wyniki polityk w zakresie praw człowieka. A to kolejny obszar, o którym już od przyszłego roku spółki będę musiały informować.
Pełne wyniki badania „Analiza ESG spółek w Polsce V” zostały przedstawione w publikacji „Raportowanie niefinansowe. Wartość dla spółek i inwestorów”. Szczegółowe informacje na temat projektu są dostępne na stronie www.seg.org.pl/esg
O badaniu i metodologii
Analiza GES Risk Rating polega na ocenie systemu zarządzania środowiskiem, społeczną odpowiedzialnością oraz ładem korporacyjnym i opiera się na międzynarodowych normach dotyczących zrównoważonego rozwoju w połączeniu z Zasadami Odpowiedzialnego Inwestowania (PRI). Ocenia zarówno stopień przygotowania firm jak również ich wydajność za pomocą kryteriów, a ocena końcowa jest średnią ocen poszczególnych kryteriów, które z kolei opierają się na podkryteriach. Podkryteria obrazują jakość informacji ujawnionej przez spółkę dla danego zagadnienia.
Podstawowym źródłem analizy jest Raport Roczny, inne oficjalne dokumenty oraz strona internetowa firmy. Dodatkowo monitorowane są wiadomości pochodzące z finansowych, biznesowych i handlowych publikacji, jak również publikacji i stron internetowych organizacji rządowych/regulacyjnych i pozarządowych, artykułów prasowych, publikacji branżowych oraz dostawców informacji publikowanych on-line.
