Dodatek edukacyjny "Piguła AT cz.1. - Wprowadzenie", a w nim m.in. czym jest analiza techniczna, na jakie pytania odpowiada AT, twórca i główne założenia AT, narzędzia AT, praktyka i subiektywność AT.
Niniejszy cykl artykułów poświęcony będzie przede wszystkim decyzjom dotyczącym momentu zawarcia transakcji, a więc analizie technicznej. Zostaną w nich przybliżone podstawowe informacje, które powinny pomóc indywidualnemu inwestorowi w bardziej trafnym doborze momentu wejścia na rynek, bądź jego opuszczeniu. Poznają Państwo podstawowe rodzaje wykresów (liniowe, słupkowe, świecowe), ich skale (arytmetyczna, logarytmiczna), podstawowe formacje liniowe (odwrócenia, kontynuacji i odwrócenia lub kontynuacji trendu) oraz świecowe. Nie zabraknie także teorii Dowa i Elliotta. Przyjrzymy się także najważniejszym wskaźnikom, którymi posługują się analitycy (między innymi oscylatory, wskaźniki mierzące siłę trendu, wskaźniki oparte na wolumenie). Omówione zostanie również znaczenie luk cenowych, liczby otwartych kontraktów oraz średnich kroczących. Będzie to więc przegląd podstawowych kwestii, które pomogą w lepszym zrozumieniu tego, co jest zapisane na wykresie i co może okazać się pomocne w określeniu przyszłych zachowań rynku. Wiedza z tego zakresu może pomóc zarówno przy sporządzaniu własnych analiz, jak również w lepszym zrozumieniu publikowanych analiz technych na łamach internetu.
Czym jest analiza techniczna?
Analiza techniczna (AT) to badanie zachowań rynku przy użyciu wykresów, którego celem jest przewidywanie przyszłych trendów cenowych.
Dzięki badaniu zachowania i zmian ceny oraz wolumenu danego waloru w przeszłości, przy użyciu narzędzi AT inwestorzy są w stanie prognozować przyszłe zmiany cen. Obok analizy fundamentalnej jest to najpopularniejsza metoda analizy instrumentów finansowych. Analiza techniczna pomaga w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych, a szczególnie pomocna może być w określaniu poziomów wejścia i wyjścia. Przewagą AT (analiza techniczna) nad AF (analiza fundamentalna) jest m.in. niska czasochłonność, dzięki czemu pozwala ona na bieżąco śledzić wiele rynków i różnych instrumentów finansowych. Narzędzia AT są uniwersalne i można je wykorzystać na każdym rynku i w każdym wymiarze czasowym, warunkiem jest jedynie odpowiednio wysoka płynność analizowanego instrumentu.
Na jakie pytania odpowiada analiza techniczna?
Analiza techniczna odpowiada na szereg pytań. Przede wszystkim pozwala określić krótko-, średnio- i długoterminowy trend na danym instrumencie finansowym, a także panujący do niego sentyment. Klasycznym przykładem jest analiza reakcji rynku na nowe informacje. Wzorcowe zachowanie rynku to wzrosty po pozytywnej informacji i spadki po negatywnej informacji. Jeśli po publikacji pozytywnej informacji rynek reaguje spadkami, daje to pierwsze sygnały ostrzegawcze, że sentyment do walorów może się zmieniać, a dobre informacje są wykorzystywane do realizacji zysków.
Narzędzia analizy technicznej pomagają w odpowiedzi na pytanie, czy warto i po jakiej cenie zainwestować w instrument finansowy. Pomagają zatem w określeniu momentu i ceny wejścia. Pozwalają także na ustalenie odpowiedniego momentu wyjścia z inwestycji, zarówno w pozytywnym scenariuszu (realizacja zysku), jak i negatywnym (cięcie straty, ustalenie poziomu stop loss).
Początki nowoczesnej analizy technicznej
Twórcą analizy technicznej był Charles Dow, założyciel firmy Dow Jones & Company. Opracował swoją teorię na podstawie analizy zachowań cen na amerykańskim rynku (NYSE) pod koniec XIX wieku. W latach 1900-1902 opublikował artykuły dotyczące podstawowych zasad i narzędzi analizy technicznej. Opisywał w nich swoje poglądy na temat spekulacji oraz roli średnich transportowej i przemysłowej. Pełniły one rolę barometrów koniunktury na rynku akcji.
Jako ciekawostka, indeks Dow Jones Industrial Average (DJIA) jest publikowany od 1896 roku. Na początku obejmował 12 spółek przemysłowych, a od 1928 roku jest ich 30. Do dziś przetrwał pod tą samą nazwą tylko General Electric (GE).
Trzy główne założenia analizy technicznej
Analiza techniczna opiera się na trzech założeniach:
- rynek dyskontuje wszystko,
- ceny podlegają trendom,
- historia się powtarza.
Pierwszą zasadą analizy technicznej jest twierdzenie – „rynek dyskontuje wszystko”. Zachowania cen odzwierciedlają zmiany w relacjach popytu i podaży. Skutki wszelkich czynników fundamentalnych, politycznych oraz nastroje rynkowe znajdują swoje odzwierciedlenie w cenie akcji spółki. Dzięki temu analiza zachowań cen jest podejściem całkowicie samowystarczalnym. Warto tutaj jednak zaznaczyć, że klasyczny analityk techniczny interesuje się tylko ruchami cen, a nie ich przyczynami. Zamiast zatem dokonywać wyceny spółek, należałoby się skupić jedynie na badaniu wykresów, które obrazują już wszystkie, dotychczasowe zachowania inwestorów. Wychodzi się tu z założenia, że łatwiej jest ocenić przyszłość na bazie analizy przeszłych zachowań cen, które obrazują faktyczne decyzje inwestorów, aniżeli dociekać przyczyn dotychczasowego zachowania się kursu.
Druga zasada brzmi – „ceny podlegają trendom”. Trend to kierunek w którym podążają ceny w pewnym okresie czasu. Zadaniem analityka jest tu zatem rozpoznanie trendu w jego wczesnej fazie i podjęcie odpowiednich działań, czyli wydania rekomendacji kupna w przypadku przesłanek dotyczących możliwości zapoczątkowania nowego trendu wzrostowego i odwrotnie w przypadku zapoczątkowania nowego trendu spadkowego. Wychodzi się tu z założenia, że trend ma zawsze większą szansę na kontynuację, aniżeli na odwrócenie i stąd również wzięło się znane każdemu inwestorowi powiedzenie: „Trend is your friend” („Trend jest twoim przyjacielem”). Wystarczy więc „tylko” rozpoznać trend w jego wczesnej fazie i się do niego przyłączyć. W praktyce, jak się okaże w dalszych częściach niniejszego cyklu, nie jest to zadanie proste.
Trzecia, zasada mówi nam, że – „historia się powtarza”. Analiza techniczna zajmuje się badaniem przyszłości, opierając się na przeszłości. Badania rynkowych danych historycznych i badania ludzkiej psychiki pokazują, iż inwestorzy w określonych sytuacjach zachowują się schematycznie. Na wykresach można znaleźć i zidentyfikować pewne wzorce zachowań (formacje), które powtarzają się w różnych okresach, dzięki czemu możliwe jest przewidywanie dalszych wydarzeń.
Narzędzia analizy technicznej
Analiza techniczna oferuje szeroką paletę narzędzi do analizowania i prognozowania zmian ceny. Wśród nich można znaleźć:
- różne rodzaje wykresów, czyli prezentacji zmian ceny (np. liniowe, świecowe, słupki, kagi)
- poziomy wsparcia i oporu
- linie trendu
- formacje cenowe
- wskaźniki i oscylatory
- teorie zachowania ceny, np. teoria fal Elliota, technika Ganna.
Powyższe narzędzia zostaną szczegółowo omówione w późniejszych dodatkach edukacyjnych.
Praktyka – ilu inwestorów korzysta z AT?
Jak pokazało Ogólnopolskie Badanie Inwestorów 2013 najczęściej stosowane analizy instrumentów finansowych to:
Subiektywność AT
Analiza techniczna jest subiektywna, oferuje wiele narzędzi i metod, które mogą dawać różne opinie na temat tego samego wykresu. Niezdyscyplinowani inwestorzy mogą łatwo ujrzeć na wykresie to, co chcą zobaczyć, oraz interpretować dane w sposób wybiórczy, przykładając większą wagę do interpretacji zgodnej z ich oczekiwaniami (pułapka potwierdzenia). Aby osiągnąć sukces należy przede wszystkim być konsekwentnym i trzymać się swoich zasad analizy i zarządzania kapitałem.
W rzeczywistości historia nigdy nie powtarza się w identyczny sposób, a formacje nie zawsze przybierają idealny, podręcznikowy kształt. AT często jednak działa jak „samospełniająca się przepowiednia” – im więcej osób widzi to samo na wykresie, tym mocniejsza może być reakcja na dany sygnał.
