Chat with us, powered by LiveChat

Giełdowe spółki Skarbu Państwa w pigułce

Skomentuj artykuł
© peshkova - Fotolia

Spółki Skarbu Państwa to spółki, których właścicielem jest Państwo. Można wyróżnić te, w których ma większość udziałów, czyli tzw. pakiet kontrolny, jak i te, gdzie ma ich mniej niż połowę. Zgodnie ze stanem na koniec marca, Skarb Państwa było udziałowcem prawie 400 przedsiębiorstw, z czego kontrolował 48. W grupie tej znajdują się różnego rodzaju spółki, jednak na liście są także te akcyjne, będące notowane na GPW i doskonale znane polskim inwestorom (rys. 1). 

 

1. Struktura portfela Skarbu Państwa

Źródło: Obliczenia własne na podstawie stooq.pl

 

2. Przekrój sektorowy portfela Skarbu Państwa

Źródło: Opracowanie własne

 

Na GPW notowanych jest 17 spółek, w których udziały posiada Skarb Państwa. Niemal 70% tego portfela skupiona jest wokół czterech największych graczy działających w przemyśle paliwowym (PGNiG), energetyce (PGE), ubezpieczeniach (PZU) i sektorze bankowym (PKO BP), z czego w dwóch pierwszych Skarb Państwa ma ponad 50% udziałów. W ujęciu sektorowym, w portfelu Skarbu Państwa najwięcej znajdziemy spółek właśnie z sektora energetycznego oraz przemysłu paliwowego, czyli branż kluczowych dla gospodarki (rys. 2). 

 

3. Udział Skarbu Państwa w kapitale spółek

Udziały większościowe Skarb Państwa posiada w 7 spółkach. Największe, bo ponad 70% w PGNiG i Polskim Holdingu Nieruchomości. Kolejne, to spółki energetyczne i przemysłowe, czyli PGE, JSW, Lotos, Enea, czy nie tak dawno debiutująca na Giełdzie Energa (rys. 3).

 

Prywatyzacja dużych państwowych spółek zazwyczaj budzi wiele emocji i spotyka się z dużym zainteresowaniem inwestorów indywidualnych. Często są to potężne koncerny o ugruntowanej pozycji, dużym udziale w rynku, działające w kluczowych dla gospodarki sektorach. Spółki z udziałem Skarbu Państwa często z tego względu wybierane są przez inwestorów długoterminowych do budowania stabilnego portfela, także z uwagi na wypłacane dywidendy. Rzeczywiście, udział większościowego, stabilnego akcjonariusza zwiększa szanse na niezmienną politykę dywidendową w dłuższym okresie. Ponadto, tam gdzie udział Skarbu Państwa jest wysoki, gwarantuje on wsparcie finansowe dla spółki w przypadku gorszej koniunktury.

 

Dodatkowo, w ubiegłym roku Minister Skarbu Państwa stworzył listę 22 spółek o strategicznym znaczeniu dla Polskiej gospodarki. Jest to zgodne z założoną polityką budowania wartości podmiotów ważnych dla ekonomicznego bezpieczeństwa państwa. Znalezienie się na liście oznacza, że państwo nie pozbędzie się swoich udziałów w tych firmach, gdyż mogą one odgrywać role liderów w procesie rozwoju gospodarczego Polski (tab. 1). Spośród spółek notowanych na GPW na liście znalazły się: PGNiG, PGE, PKO BP, PKN Orlen, KGHM, Tauron PE oraz Grupa Azoty. Z pewnością obecność na liście daje większą swobodę Zarządowi, chociażby z powodu obniżenia kosztów długu, związanym z dużym prawdopodobieństwem pomocy ze strony Skarbu Państwa w sytuacji kryzysowej. 

Tab. 1 Liderzy w procesie rozwoju gospodarczego Polski

Spółka

Roczna stopa zwrotu (maj 2015)

5 letnia stopa zwrotu

Liczba wypłaconych dywidend

Średnia stopa dywidendy

PGNIG

36,75%

104,57%

8

3,1%

PGE

0,56%

27,23%

5

5,2%

PZU

6,80%

81,76%

6

5,7%

PKOBP

-19,74%

-2,63%

11

3,7%

PKN Orlen

70,79%

96,16%

4

3,8%

KGHM

5,43%

89,66%

11

8,9%

Energa*

31,63%

59,29%

2

5,4%

Enea

3,87%

3,10%

6

2,7%

Lotos

-11,30%

5,69%

1

0,7%

Tauron PE

-7,67%

12,25%

4

4,3%

Grupa Azoty

-4,47%

462,14%

2

1,3%

PKP Cargo*

10,18%

15,59%

1

3,7%

JSW*

-68,57%

-87,98%

2

4,5%

PHN*

-13,88%

11,65%

1

7,0%

GPW

44,49%

10,41%

4

3,8%

Police

-3,25%

339,89%

3

2,8%

Będzin

-9,10%

-47,09%

8

5,7%

* Notowane na giełdzie krócej niż 5 lat

Źródło: Opracowanie własne na podstawie stooq.pl

 

Przyglądając się dokładniej polityce dywidendowej spółek Skarbu Państwa, można zauważyć, że 8 spółek z udziałem państwowym wchodzi w skład indeksu WIGdiv. Indeks ten obejmuje 30 spółek, które charakteryzują się najwyższą stopą dywidendy na koniec roku oraz w ostatnich 5 latach obrotowych wypłaciły dywidendę przynajmniej trzykrotnie. Należą do nich PGNiG, PGE, PZU, KGHM, Energa, Enea, Tauron PE i GPW. Jeśli mowa o inwestowaniu długoterminowym, faktycznie w ciągu ostatnich 5 lat większość spółek Skarbu Państwa odnotowała dodatnie stopy zwrotu, kilkukrotnie nawet trzycyfrowe. Nie jest to jednak regułą, co pokazuje przykład JSW, które balansuje na granicy upadłości.

Z drugiej strony warto pamiętać, że inwestor w postaci Skarbu Państwa nie zawsze jest pożądany. Państwo działa z pobudek politycznych, a nie ekonomicznych. Stąd decyzje zapadające w spółce nie zawsze muszą mieć związek z celem w postaci pomnażania korzyści dla akcjonariuszy, a co za tym idzie mogą niekorzystnie wpływać na wycenę spółki. Pod tym kątem warto przyjrzeć się także udziałowi spółek państwowych w składzie najważniejszych rynkowych indeksów czyli WIG20 I WIG, gdzie stanowią one kolejno niemal 2/3 i prawie połowę ich wartości (tab. 2). Oznacza to, że w tym stopniu zmiany tych indeksów uzależnione są pośrednio od tego, co dzieje się w spółkach, których członkowie zarządu wyznaczani są przez polityków. 

Tab. 2 Udział spółek państwowych w składzie najważniejszych rynkowych indeksów

Spółka

Udział w indeksie WIG20

Udział w indeksie WIG

PGNIG

4,92%

3,29%

PGE

7,62%

5,09%

PZU

11,94%

7,98%

PKO BP

13,36%

8,92%

PKN Orlen

10,44%

6,97%

KGHM

7,49%

5,00%

Energa

2,19%

1,47%

Enea

1,71%

1,14%

Lotos

0,00%

0,83%

Tauron PE

2,37%

1,58%

Grupa Azoty

-

0,99%

PKP Cargo

-

0,79%

JSW

-

0,25%

PHN

-

0,11%

GPW

-

0,44%

Police

-

0,11%

Będzin

-

0,01%

Suma

62%

45%

Źródło: Opracowanie własne na podstawie www.gpw.pl

 

Jeśli zależy nam na inwestowaniu długoterminowym, dywidendowym, to spółki skarbu Państwa o stabilnej rynkowej pozycji, działające w kluczowych dla gospodarki sektorach będą dobrym wyborem. Obniżenie ryzyka poprzez wsparcie Państwa nie zwalnia nas natomiast z kontrolowania kursu akcji, wydarzeń w spółce, dywersyfikacji portfela i obserwowania rynku, a co za tym idzie odpowiedniego reagowania, tak jak w przypadku każdej innej inwestycji.

 


 Wywiad ukazał się w Akcjonariuszu 3/2015

 

Zwiększenie konkurencyjności działalności Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych poprzez wdrożenie oprogramowania do obsługi subskrypcji

Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych realizuje projekt "Zwiększenie konkurencyjności działalności Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych poprzez wdrożenie oprogramowania do obsługi subskrypcji" współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszy Europejskich w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój. Sfinansowano w ramach reakcji Unii na pandemię COVID-19. Więcej informacji o projekcie