Idea uczestnictwa w walnych zgromadzeniach akcjonariuszy od lat jest popularyzowana przez nasze stowarzyszenie. Warto zwrócić uwagę, że nie jest to jedyna forma obrad i wyrażania wspólnego stanowiska przez inwestorów indywidualnych. Instytucja organu przedstawicielskiego inwestorów pojawia się również w ustawie o funduszach inwestycyjnych. Z kolei w przygotowanym przez rząd projekcie ustawy o obligacjach uregulowana została instytucja zgromadzenia obligatariuszy.
Zgromadzenie inwestorów
Ustawa o funduszach inwestycyjnych wyróżnia dwa rodzaje zgromadzeń, w zależności od tego, czy mowa jest o funduszu inwestycyjnym otwartym czy zamkniętym. W pierwszym przypadku jednym z organów funduszu jest zgromadzenie uczestników, w drugim - zgromadzenie inwestorów. Kompetencje tych organów są jednak mocno ograniczone. Ustawa przewiduje tylko kilka przypadków, w których zwołuje się zgromadzenie uczestników funduszu inwestycyjnego otwartego. Zostały one szczegółowo uregulowane w art. 87a ust. 1 ustawy. W tym miejscu wystarczy wskazać, że ograniczają się do wyrażenia zgody na łączenie funduszy 1 ich przekształcanie oraz przejęcie zarządzania funduszem. W przypadku funduszu inwestycyjnego otwartego zasady i tryb działania zgromadzenia uczestników określa statut. Do udziału w zgromadzeniu uczestników uprawnione są osoby wpisane do rejestru uczestników funduszu według stanu na koniec drugiego dnia roboczego poprzedzającego dzień zgromadzenia.
Nieco więcej uprawnień ma zgromadzenie inwestorów. W funduszu inwestycyjnym zamkniętym stanowi ono bowiem swoisty organ kontrolny. Oprócz uprawnień wskazanych powyżej do kompetencji zgromadzenia inwestorów należy również rozpatrywanie i zatwierdzanie: sprawozdania finansowego funduszu, połączonego sprawozdania finansowego funduszu z wydzielonymi subfunduszami, sprawozdania jednostkowego subfunduszy za poprzedni rok.
Pozwala to na prowadzenie dialogu między inwestorami a funduszem, zwłaszcza w sytuacji, gdy polityka informacyjna nie jest właściwie realizowana. Ponadto, jeżeli statut funduszu nie stanowi inaczej, decyzja inwestycyjna dotycząca aktywów funduszu, których wartość przekracza 15 proc. wartości aktywów funduszu, wymaga dla swojej ważności zgody zgromadzenia inwestorów. Jest to istotne uprawnienie, jednak większość statutów funduszy inwestycyjnych wyłącza możliwość skorzystania z niego. Zgromadzenie inwestorów może ponadto podjąć uchwałę o rozwiązaniu funduszu inwestycyjnego zamkniętego.
Zgromadzenie obligatariuszy
Nie tylko uczestnicy funduszy inwestycyj nych mają swoje zgromadzenia. Zgromadzenia obligatariuszy są jednak bardzo rzadko wykorzystywane w praktyce. Obowiązująca ustawa o obligacjach nie reguluje bowiem ani zasad działania zgromadzenia obligatariuszy, ani jego kompetencji. Sytuacja ta może się zmienić po przyjęciu przez Sejm przygotowanego przez rząd projektu nowej ustawy o obligacjach. Jeśli prace legislacyjne w Sejmie będą przebiegałyby sprawnie, ustawa mogłaby wejść w życie już na początku 2015 r. Przygotowany projekt nowej ustawy o obligacjach reguluje zasady działania zgromadzenia obligatariuszy i jego kompetencje. Zawarte w nim procedury zwoływania oraz przeprowadzania zgromadzenia są bardzo zbliżone do procedur stworzonych dla walnego zgromadzenia akcjonariuszy. Zgromadzenie obligatariuszy będzie posiadało kompetencje do dokonywania zmiany warunków emisji obligacji, takich jak: wysokość lub sposób ustalania wysokości świadczeń wynikaj ących z obligacj i, w tym warunki wypłaty oprocentowania, termin, miejsce lub sposób spełniania świadczeń wynikających z obligacji, w tym dni, według których ustala się uprawnionych do tych świadczeń, zasady przeliczania wartości świadczenia niepieniężnego na świadczenie pieniężne, wysokość, forma lub warunki zabezpieczenia wierzytelności wynikających z obligacji, zasady zwoływania, funkcjonowania lub podejmowania uchwał przez zgromadzenie obligatariuszy.
Przyznanie zgromadzeniu obligatariuszy powyższych kompetencji spowoduje, że zacznie ono odgrywać istotną rolę dla wszystkich posiadaczy obligacji danej serii. Będzie można również zaskarżyć uchwałę do sądu w drodze powództwa o uchylenie uchwały zgromadzenia obligatariuszy.
Podsumowując, warto wskazać na słuszność kierunku proponowanych zmian legislacyjnych. Ich prowadzenie będzie jednak skutkowało koniecznością większej aktywności posiadaczy obligacji. W szczególności konieczne będzie większe zainteresowanie zgromadzeniami obligatariuszy, niż ma to miejsce w przypadku walnych zgromadzeń spółek publicznych.
