SII złożyło do prokuratury zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa przez członków zarządu spółki PKM DUDA S.A.
Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych złożyło w Prokuraturze Okręgowej w Warszawie, VI Wydział ds. Przestępczości Gospodarczej zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa przez członków zarządu spółki PKM Duda S.A., w tym prezesa zarządu Pana Macieja Dudę oraz troje członków zarządu, tj. Panią Bognę Dudę-Jankowiak, Pana Rafała Oleszaka oraz Pana Romana Milera. Zarzuty stawiane wszystkim wymienionym osobom są podobne i dotyczą przestępstw określonych w następujących przepisach:
-
art. 585 ust. 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r., Nr 94, poz. 1037 ze zm.
-
art. 100 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz.U. z 2005 r. Nr 184, poz. 1539 ze zm.)
-
art. 77 ust. 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. NR 76, poz. 694 ze zm.),
SII stoi na stanowisku, iż prowadzona przez PKM Duda S.A. polityka zabezpieczania przed ryzykiem walutowym miała charakter spekulacji i nie może być uznawana za standardową politykę służącą zabezpieczeniu. Choć Spółka nie podała i wciąż nie podaje szczegółowych danych na temat warunków zawieranych struktur opcyjnych (co również stanowi przedmiot zarzutów), dostępne informacje pozwalają domniemywać, iż te instrumenty, które stosowała miały cechy instrumentów spekulacyjnych. Może o tym świadczyć przede wszystkim złożenie opcji call i put o nierównych nominałach, wystawiających spółkę na ryzyko poniesienia nieograniczonej straty, a także wysokość straty, którą spółka poniosła na instrumentach pochodnych i która spowodowała koniczność wprowadzenia postępowania naprawczego.
Można postawić tezę, iż decydując się na zawarcie struktur opcyjnych, charakteryzujących się ryzykiem nieograniczonej straty, osoby wchodzące w skład zarządu mogły wyrządzić spółce PKM Duda S.A. szkodę w postaci narażenia spółki na powstanie zobowiązań mogących w znacznym stopniu osłabić zarówno płynność jak i wiarygodność PKM Duda S.A., które to zagrożenie zmaterializowało się w okresie silnego osłabienia polskiej waluty. W związku z powyższym, podejmując decyzję o zawarciu struktur opcyjnych członkowie zarządu PKM Duda S.A., mogli popełnić przestępstwo wskazane w art. 585 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. kodeksu spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r., Nr 94, poz. 1037, ze zm.) zgodnie, z którym kto będąc członkiem zarządu spółki handlowej działa na jej szkodę podlega karze pozbawienia wolności do lat 5 oraz grzywnie. Zaznaczyć przy tym należy, iż, przestępstwo z art. 585 ksh jest przestępstwem formalnym, którego istota polega na działaniu na szkodę spółki, a więc wystarczające dla bytu przestępstwa jest takie zachowanie sprawcy, które wywołuje obiektywne i wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia szkody w interesie spółki, co miało miejsce w przypadku PKM Duda S.A., gdyż poza samym niebezpieczeństwem powstania szkody, spółka poniosła rzeczywistą szkodę, czego skutkiem było postępowanie naprawcze PKM Dudy S.A.
Stawiane przez SII zarzuty dotyczą także, jak wcześniej wspomniano, polityki informacyjnej Spółki PKM Duda S.A., za którą odpowiedzialny jest zarząd jako organ reprezentujący spółkę. Stowarzyszenie stoi na stanowisku, iż sporządzane przez PKM Duda S.A. raporty okresowe nie odpowiadają wymaganiom wskazanym w przepisach prawa. W przypadku raportu jednostkowego sporządzanego zgodnie z polskim zasadami rachunkowości, przepisy dotyczące spółek publicznych nakładają na emitentów (w tym PKM Duda S.A.) obowiązek ich sporządzania zgodnie z rozporządzeniem o sprawozdaniach finansowych w prospekcie. Zgodnie z treścią przepisów rozporządzenia o sprawozdaniach finansowych w prospekcie w Dodatkowych Notach Objaśniających emitenci zobowiązani są zawrzeć szczegółowe informacje dotyczące posiadanych przez nich instrumentów finansowych. Poza ogólnym postulatem podania podstawowych charakterystyk, zamieszczone powinny być także informacje o ilości i wartości instrumentów finansowych, w tym opisu istotnych warunków i terminów, a w odniesieniu do instrumentów pochodnych (m.in. opcji walutowych) w szczególności emitent (spółka) powinien umieścić m.in. termin zapadalności, wymagalności lub wykonania, cenę lub przedział cen realizacji instrumentów inne warunki towarzyszące danemu instrumentowi. Dokonując analizy jednostkowego sprawozdania finansowego za rok 2008, spółki PKM Duda SA należy stwierdzić, iż brak jest informacji wskazanych w przepisach rozporządzenia o sprawozdaniach finansowych w prospekcie, co oznacza, iż sprawozdanie jednostkowe nie jest sporządzone zgodnie z przepisami prawa. W tym miejscu można wnioskować, iż członkowie zarządu nie zamieszczając wymaganych przepisami prawa informacji mogli popełnić czyn wskazany w art. 100 ustawy o ofercie, polegający na zatajeniu danych istotnie wpływających na treść informacji przekazanych przez spółkę. Nadmienić należy, iż Stowarzyszenie dwukrotnie przed publikacją raportu wystosowało do Zarządu pisma, w których zwróciło uwagę na potrzebę szczególnej uwagi przy zamieszaniu w raportach informacji dotyczących instrumentów pochodnych.
Stowarzyszenie uważa również, iż popełnienie przez członków zarządu przestępstwa wskazanego w art. 100 ustawy o ofercie polegało również na nie przekazaniu (zaniechanie) do wiadomości publicznej informacji poufnej o zawarciu umów opcji (w opinii SII spekulacyjnych), których warunki powodowały narażenie spółki na ryzyko poniesienia nieograniczonej straty, co mogło w istotny sposób wpłynąć na cenę akcji spółki PKM Duda S.A. (zgodnie z ustawową definicją informacji poufnej).
Kolejnym zarzutem stawianym członkom zarządu spółki PKM Duda S.A. jest zarzut naruszenia przepisu art. 77 ust. 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Stowarzyszenie uważa, iż skonsolidowane sprawozdanie finansowe PKM Duda S.A. nie zawierało informacji, których wymagają postanowienia Międzynarodowych Standardów Rachunkowości, w tym przede wszystkim MSSF 7. MSSF 7 nakłada obowiązek ujawnienia w sprawozdaniu finansowym analizy wrażliwości dla każdego rodzaju ryzyka rynkowego, na które narażona jest spółka na dzień sprawozdawczy, w celu pokazania potencjalnego wpływu na wynik finansowy i kapitał własny zmian w zakresie odpowiednich czynników ryzyka. Analiza taka nie została niestety zamieszona w skonsolidowanych sprawozdaniach finansowych Grupy Kapitałowej PKM Duda SA. Zgodnie z art. 4 ust. 5 ustawy o rachunkowości za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości określonych ustawą odpowiedzialność ponosi kierownik jednostki. Ponadto stosownie do art. 4a ust. 1 ustawy o rachunkowości kierownik jednostki jest zobowiązany do zapewnienia, aby sprawozdanie finansowe spełniało wymagania przewidziane w ustawie o rachunkowości. W związku z faktem, iż według stanowiska SII, skonsolidowane sprawozdanie finansowe PKM Duda S.A. za I półrocze 2008 r. było sporządzone niezgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości oraz regulacjami MSR, a za takie sporządzenie odpowiedzialni byli członkowie zarządu należy wnioskować, iż mogli oni popełnić przestępstwo stypizowane w art. 77 pkt 2 ustawy o rachunkowości, który stanowi, iż kto wbrew przepisom ustawy o rachunkowości dopuszcza do sporządzenia sprawozdania finansowego niezgodnie z przepisami ustawy podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie.
Piotr Pochmara
